Έχει νευροτοξική και ηπατοτοξική δράση. Η μέθη είναι βαριάς μορφής δηλητηρίαση και όχι μια …κεφάτη κατάσταση....
Ο άνθρωπος κατά την εξέλιξή του έχει υιοθετήσει στις συνήθειές του καθώς και σε διάφορα κοινωνικά γεγονότα την κατανάλωση τροφής και ποτών. Από τα πλέον συνηθισμένα πράγματα που καταναλώνουμε είναι τα αλκοολούχα ποτά. Έτσι πηγαίνοντας για παράδειγμα σε μία ταβέρνα για φαγητό θα συνοδέψουμε το φαγητό είτε με μία κρύα μπύρα ή ένα ωραίο κρασί. Από την άλλη σε μία βραδινή έξοδο θα καταναλώσουμε κάποιο ποτό όπως το ουίσκι ή βότκα, το καλοκαίρι ένα κοκτέιλ και πάει λέγοντας.
Όμως το αλκοόλ έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις μιας και αποτελεί στην ουσία δηλητήριο με νευροτοξική και ηπατοτοξική δράση. Για το λόγο αυτό θα ρίξουμε μία ματιά σε αυτήν την ουσία που με μετρημένη κατανάλωση μπορεί να μας φέρνει σε μία «ευχάριστη» κατάσταση αλλά και αν το παρακάνουμε να μας οδηγήσει στην πολύ δυσάρεστη κατάσταση της δηλητηρίασης με αλκοόλ δηλ. με απλά λόγια τη μέθη.
Καταρχήν, το αλκοόλ το οποίο πίνουμε με τα ποτά ονομάζεται αιθυλική αλκοόλη ή διαφορετικά αιθανόλη, το οποίο είναι ένα άχρωμο και πτητικό υγρό με χαρακτηριστική οσμή. Χρησιμοποιείται ευρύτατα στη βιομηχανία φαρμάκων και χρωμάτων, στην αρωματοποιία, την χημεία και στην παρασκευή των διαφόρων ποτών. Επίσης, χρησιμοποιείται ως αντισηπτικό ή ακόμα και καύσιμο υλικό.
Στα ποτά παράγεται με τη διαδικασία της ζύμωσης από μικροοργανισμούς που ονομάζονται ζυμομύκητες. Η περιεκτικότητα των ποτών σε αιθανόλη μετριέται σε περιεκτικότητα κατ' όγκο επί % ή διαφορετικά vol είτε σε βαθμούς Proof οι οποίοι είναι διπλάσιοι τις περιεκτικότητας κατ' όγκον. Έτσι όταν λέμε ότι ένα ποτό είναι 40 vol εννοούμε ότι σε 100 ml ποτού τα 40 είναι αιθανόλη και αντίστοιχα το ποτό αυτό είναι 80 βαθμούς Proof.
Το αλκοόλ είναι το δεύτερο πιο πυκνό σε ενέργεια συστατικό που μπορούμε να καταναλώσουμε. Παρέχει 7 θερμίδες ανά γραμμάριο και δεν έχει καμία θρεπτική αξία διότι παρέχει απλά αυτό που λέμε «κενές» θερμίδες. Αν και η κατανάλωση ορισμένων αλκοολούχων ποτών έχει συσχετιστεί με θετικά αποτελέσματα για την υγεία στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων, παρόλα αυτά η κατανάλωση αλκοόλ έχει και αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία ακόμα και σε μικρή κατανάλωση. Εξάλλου ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας κατατάσσει το αλκοόλ μέσα στους 10 βασικούς παράγοντες κινδύνου για την υγεία. Για παράδειγμα, συσχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης διαφόρων μορφών καρκίνου όπως του μαστού και του γαστρεντερικού (στόματος, οισοφάγου, στομάχου ήπατος κτλ.), αλλά και αύξηση του κινδύνου για αύξηση της αρτηριακής πίεσης και εγκεφαλικά επεισόδια. Επίσης, η τακτική κατανάλωση μειώνει την απόδοση των μυών, προκαλεί βλάβες στο νευρικό σύστημα και σε όργανα όπως το ήπαρ και το παγκρέατος, ενώ προωθεί την ανάπτυξη της παχυσαρκίας και ψυχικών διαταραχών. Σε γενικές γραμμές επιτρέπεται μία μέτρια κατανάλωση αλκοόλ στα 10 γραμμάρια την ημέρα για τις γυναίκες και 20 γραμμάρια για τους άνδρες δηλ.1 ποτό για τις γυναίκες και 2 για τους άντρες χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποτελεί σύσταση για καθημερινή κατανάλωση, διότι τα αρνητικά αποτελέσματα στην υγεία της συχνής έστω και μέτριας κατανάλωσης υπερισχύουν των θετικών. Αξίζει ακόμα να σημειωθεί ότι αυτό ισχύει ειδικά για τους καπνιστές μιας και φαίνεται ότι ο συνδυασμός καπνίσματος με κατανάλωσης αλκοόλ εκτοξεύει πραγματικά τον κίνδυνο για την υγεία.
Μετά την κατανάλωσή του το αλκοόλ απορροφάται ταχύτατα. Η απορρόφησή του γίνεται από τον στόμαχο και κυρίως το λεπτό έντερο. Μόνο το 10% του αλκοόλ απορροφάται στο στόμαχο υπό φυσιολογικές συνθήκες.
Η γρήγορη απορρόφησή του και κατανομή του οφείλονται στην διαλυτότητά του στο νερό και στην γρήγορη διέλευση από τις μεμβράνες. Απορροφάται πλήρως και μέσα σε 90 λεπτά από την λήψη έχει απορροφηθεί το 93% του ληφθέντος ποσού. Μέσα σε διάστημα 30-60 λεπτών από τη λήψη του βρίσκεται στη μεγαλύτερη συγκέντρωση στο αίμα και στη συνέχεια κατανέμεται στους διάφορους ιστούς με τελευταίο τον λιπώδη και οστίτη ιστό. Το 95% μεταβολίζεται στο ήπαρ και το υπόλοιπο 5% αποβάλλεται δια των νεφρών, των πνευμόνων, του ιδρώτα και του σιέλου.
Όταν η συγκέντρωση στο αίμα ξεπεράσει 50mg/dl τότε μιλάμε για έναρξη της μέθης, ενώ αρχίζουν να επηρεάζονται η ικανότητα του ατόμου για βάδιση και οδήγηση και το άτομο βρίσκεται σε γενικά εύθυμη κατάσταση. Πάνω από τα 150mg αρχίζει η ζάλη και η συμπεριφορά «παραληρήματος» ενώ πάνω από 300-350 μπορεί να επέλθει κώμα και σοβαρός κίνδυνος για την υγεία.
Ο ρυθμός απορρόφησης και άρα της δράσης της αλκοόλης επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες. Αυτοί είναι οι εξής:
- Πληρότητα στομάχου: Όταν ο στόμαχος είναι κενός τότε η απορρόφηση γίνεται μέσα σε 1 ώρα. Αντίθετα όταν υπάρχει τροφή η απορρόφηση γίνεται μέσα σε 2-3 ώρες.
- Ρυθμός κατανάλωσης και συνολική ποσότητα: Όσο μεγαλύτερη ποσότητα και όσο πιο γρήγορα το καταναλώνουμε, τόσο περισσότερο απορροφάται.
- Περιεκτικότητα του ποτού σε αλκοόλ: Ποτά με χαμηλή περιεκτικότητα απορροφώνται ταχύτερα, ενώ ποτά με υψηλή περιεκτικότητα βραδύτερα. Γενικά πιο αργά απορροφώνται ποτά με περιεκτικότητα πάνω από 30% ή κάτω από 10%.
- Περιεκτικότητα του ποτού σε αλκοόλ: Ποτά με χαμηλή περιεκτικότητα απορροφώνται ταχύτερα, ενώ ποτά με υψηλή περιεκτικότητα βραδύτερα. Γενικά πιο αργά απορροφώνται ποτά με περιεκτικότητα πάνω από 30% ή κάτω από 10%.
- Περιεκτικότητα του ποτού σε ανθρακικό και η ιδιαιτερότητά του: Ποτά με ανθρακικό απορροφώνται ταχύτερα διότι τα ανθρακικά ιόντα επιταχύνουν την κένωση του στομάχου.
- Ατομικοί παράγοντες: Χρόνιοι πότες απορροφούν ταχύτερα το αλκοόλ ενώ το ρόλο τους παίζουν και οι γενετικοί παράγοντες καθώς και η ιδιαιτερότητα του γαστρικού βλεννογόνου.
- Το είδος της τροφής: Η απορρόφηση του αλκοόλ εξαρτάται από το είδος της τροφής που υπάρχει στο στόμαχο. Το νερό αυξάνει την απορρόφηση ενώ το λάδι, οι λιπαρές τροφές και το γάλα επιβραδύνουν την απορρόφηση.
Επίσης, σε σχέση με τον πρώτο παράγοντα είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, οτιδήποτε αυξάνει τον χρόνο παραμονής της αλκοόλης στο στομάχι, μειώνει και την συνολική ποσότητα που θα απορροφηθεί μιας και η μεγαλύτερη παραμονή στο στομάχι αυξάνει των μεταβολισμό πρώτης διόδου δηλ. τον μεταβολισμό της αλκοόλης από τα ένζυμα και τη μικροχλωρίδα του γαστρεντερικού.
Τέλος το κατά πόσο θα επηρεαστούμε από την κατανάλωση αλκοόλ δηλ. η ανοχή μας, εξαρτάται και από διάφορους άλλους παράγοντες όπως το φύλο, το βάρος μας, γενετικοί παράγοντες κ.α.
Για παράδειγμα, οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στο αλκοόλ μεταξύ άλλων λόγο του μικρότερου βάρους τους αλλά και λόγο του μειωμένου σε σχέση με τους άντρες μεταβολισμού πρώτης διόδου (λόγω της μειωμένης δραστικότητας του ενζύμου αλκοολική αφυδρογονάση του στομάχου).
Συμπερασματικά λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι είναι καλύτερα να αποφεύγεται η συχνή κατανάλωση αλκοόλ για το καλό της υγείας μας, και αν τελικά αποφασίσουμε να πιούμε αυτό δεν είναι απαγορευτικό αρκεί να το κάνουμε σε μικρή ποσότητα.
Στην υγεία σας λοιπόν!
Νικόλαος Ντάφλος
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος B.Sc.
diatrofi.gr
Blogger Comment
Facebook Comment