Κάθε στιγμή, κάθε λαός συνολικά, κάθε άνθρωπος ατομικά, αντλεί από τη δεξαμενή των ηρώων του και των εθνικών του στιγμών, από τα υψηλά ιδανικά και τις πανεθνικές του αξίες, αυτό ακριβώς που του χρειάζεται, αυτό που έχει μεγαλύτερη ανάγκη.
Εμένα με δονεί σύγκορμη το «Είμαστε στο εμείς» του στρατηγού Μακρυγιάννη. Πληγώνομαι όταν σκέφτομαι πόσο το απεμπολήσαμε. Βεβαίως και τότε μια παραίνεση ήταν. Μια οδηγία του για να μην χαθούμε ξανά ακολουθώντας τα αμαρτωλά χαρακτηριστικά της φυλής. Γιατί ουσιαστικά ποτέ δεν ήμασταν στο «εμείς».
Στην αρχαιότητα κάθε φυλή οργάνωνε και περιχαράκωνε τις δικές της πόλεις, είχε τα δικά της ήθη και έθιμα, ξεχωριστούς θεούς- προστάτες, αν και όλη η φερόμενη ελληνική γη είχε κοινούς θεούς, άλλη ιδιόλεκτο, άλλη νοοτροπία και σε κάθε ευκαιρία κοίταγε πώς η μία πόλη- κρατος θα έπαιρνε την πρωτοκαθεδρία έναντι της άλλης. ʼξιος μόνο ο πρώτος, ο ένας, ο ισχυρός.
Αλλά άλλα είπε ο Μακρυγιάννης μετά το γιγαντιαίο κατόρθωμα του 21: «τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι· όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμεν κι όλοι μαζί και να μην λέγει ούτε ο δυνατός «εγώ» ούτε ο αδύνατος... Είμαστε εις το «εμείς» κι όχι εις το «εγώ». Και εις το εξής να μάθομεν γνώση, αν θέλομεν να φκιάσομεν χωριόν, να ζήσομεν όλοι μαζί.
Αισιόδοξα τον ακολούθησε και ο ʼγγελος Σικελιανός στο ποίημα που του αφιέρωσε: «Μα σήμερα είμαστε στο εμείς κι ας μαζωχτούμε σ’ ένα σκοπό, να φκιάσουμε χωριό και κόσμο», έχοντας στο νου του πως το ελληνικό κοσμοσύστημα θα μπορούσε να δώσει στον κόσμο ένα ανθρωποκεντρικό παράδειγμα με κοσμοσυστημική αξίωση.
Αυτός ο υπέρτατος στόχος όμως που σε μεγάλο βαθμό κατέκτησε η αρχαία Ελλάδα με τη δημοκρατία και τις αρχές της, χάθηκε στη νεώτερη στη δίνη της φιλαυτίας, ενός υπέρμετρου εγωισμού αβαθούς και αναιτιολόγητου, της αναξιοκρατίας, της φαυλοκρατίας, και οπωσδήποτε της φιλαρχίας.
Οι νεοέλληνες θυσιάσαμε την αξία του δημοσίου συμφέροντος στο κύμα του ατομικιστικού ωφελιμισμού, ενώ όλοι, άρχοντες και αρχόμενοι, συναγωνιστήκαμε και επάξια διακριθήκαμε στην έλλειψη κοινωνικής αγωγής με μειωμένο το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης, καθώς δημόσια υποσχόμαστε στο «εμείς», αλλά πράττουμε στο «εγώ». Ο Ροΐδης είχε πεί: «Όλοι θέλουμε την πατρίδα να ανήκει σε εμάς, αλλά όχι εμείς σ’ αυτήν».
Όμως συνεχίζοντας στα Απομνημονεύματά του ο Μακρυγιάννης δηλώνει: «Έγραψα γυμνή την αλήθεια, να ειδούνε όλοι οι Έλληνες ν’ αγωνίζονται διά την πατρίδα τους, διά την θρησκεία τους, να ιδούνε και τα παιδιά μου και να λένε· «Έχομεν αγώνες πατρικούς, έχομεν θυσίες», αν είναι αγώνες και θυσίες.
Και να μπαίνουν σε φιλοτιμίαν και να εργάζονται εις το καλό της πατρίδας τους, της θρησκείας τους και της κοινωνίας». Οι Έλληνες δηλαδή κατά το στρατηγό του 1821 θα έπρεπε να αγωνίζονται για υψηλά ιδανικά σαν της πατρίδας και της κοινωνίας λειτουργώντας ως παράδειγμα για τις επερχόμενες γενιές. Και όλα αυτά ενωμένοι σαν μια γροθιά.
Η χρήση του α΄ πληθυντικού της προσωπικής αντωνυμίας είναι η δυναμική απάντηση στο αίτημα της εποχής για συσπείρωση απέναντι στις δυνάμεις που μας αλλοτριώνουν. Η αποβολή του στεγνού εγωιστικού πνεύματος θα συντελέσει στη δημιουργία πυρήνων αντίστασης, στην ανάσχεση του καλλιεργούμενου μίσους ανάμεσα στους πολίτες που προς στιγμήν είτε εξεγείρονται, είτε αηδιάζουν, αλλά μακροπρόθεσμα αποστασιοποιούνται εκδηλώνοντας απάθεια για τα κοινά. Η φυγή από τη μοναξιά του εγώ προς την κατεύθυνση του εμείς είναι πλέον επιτακτική, ενώ τα αποτελέσματά της είναι διαρκέστερα και θαυμαστότερα.
Τότε μόνο θα κάνουμε το μήνυμα της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου 1821 εναργές. Θα επιστρέψουμε στις αξίες που υπερασπίστηκαν οι λίγοι φτωχοί, ως επί το πλείστον άοπλοι, αδύναμοι μα αποφασισμένοι, εναντίον των πολλών, ισχυρών και πάνοπλων στρατευμάτων των Οθωμανών σε έναν αγώνα χωρίς επιστροφή και αναδιπλώσεις. Ας απλώσουμε σήμερα ο ένας το χέρι στον άλλον για να σώσουμε την πατρίδα και την κοινωνία από την καταστροφή.
Δεν είμαι αισιόδοξη, γιατί έχω την εντύπωση ότι δεν έχουμε όλοι καταλάβει το στόχο. Σαν να μην έχουμε κοινούς εχθρούς. Προφασιζόμαστε άλλους από τους πραγματικούς και αναλωνόμαστε σε κοκορομαχίες στο εσωτερικό, επιβεβαιώνοντας το χειρότερο χαρακτηριστικό της φυλής.
Πόσο εύκολο είναι για τους «έξω» να «διαμοιράζονται τα ιμάτιά μας εαυτοις» όταν εμείς οι ίδιοι δεν θεωρούμε κοινό το σπίτι που ξεγυμνώνεται, αλλά καθόμαστε απέξω και κοιτάμε πόσο αδειάζει κάθε φορά επιχαιρόμενοι για τις ακριβείς προβλέψεις! Ξέρουν οι «εκτός» πώς λειτουργούν οι «εντός» και το απολαμβάνουν για μια ακόμα φορά στη σύγχρονη ιστορία…
Κι ας χτυπιέται ο Μακρυγιάννης πως είμαστε στο εμείς… Πόσο έχουμε και τώρα ανάγκη τη φωνή, την οργή ακόμα και το μπαστούνι του για να μπούμε στον ίσιο δρόμο….
Κουράγιο Έλληνες..Καλόν και εφησυχασμένο εορτασμό!
Δρ. Χαρά Κοσεγιάν,
σχολική σύμβουλος Φιλολόγων Δωδεκανήσου- συγγραφέας
«Για το Σύλλογο
Πελοποννησίων»
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου